کارواش زنان در ایران‎

ايميل فورورد شده

کارواش زنان در ایران‎

نام رسمی و ثبتی اش هرچه می خواهد باشد، ما اسمش را گذاشتیم کارواش زنان، جایی که بیش از ۹۰ درصد پرسنل آن خانمها هستند، اینجا تنها کارواشی است که در آن خانمها با ظرافت و سلایق خود ماشینها را می شویند.

کارواش زنان در تبریز مرکزی است که ۹۰ درصد کارکنان آن را زنان تشکیل داده و خدمات لازم در این مرکز به مراجعه کنندگان ارائه می شود .

موضوع جالب است و قرار بر این می شود که برای تهیه گزارشی به این مرکز مراجعه کنم، وقتی تابلوی کارواش را کنار اتوبان بزرگ شهر می بینم و به سمت راهنمایی شده می پیچم، در ورودی مجموعه خانمی سرمه ای پوش و خوشرو نوع سرویس و خدمات درخواستی را سوال می کند.

بعد از تعیین نوع خدمات و شرایط پذیرش و گذراندن مراحل معمول باید ماشینم را به راننده مجموعه تحویل دهم، به سمت کافی شاپ بروم و تا پایان شستشو منتظر بمانم.

به سمت سالن شستشو حرکت می کنم، خانم جوان دیگری با همان مانتو شلوار سرمه ای و کلاه مشکی منتظرم است، کنجکاو می شوم، پس شستشوی ماشین هم توسط خانمها انجام خواهد شد؟

تصور می کنم،‌ خانمهایی را که تا زانو چکمه و تا آرنج دستکش پوشیده اند و با شلنکی به جان ماشینم افتاده اند! و باز فکر می کنم به نتیجه این کار خشن و مردانه که توسط دخترهای جوان چطور انجام خواهد شد؟ اما وارد گود شده ام و باید تا آخر پیش بروم، پس ماشینم را تحویل می دهم و مسیر کافی شاپ را می پرسم.

چای، کارواش، حافظ !

مقابل در ورودی قفسه کتاب بزرگی است که در نگاه اول ارتباط خوبی با عکسهای در و دیوار برقرار کرده، تصاویری از جلال آل احمد، ساموئل بکت، بنان، پروین اعتصامی و دیگر بزرگان ادب و هنر ایران و جهان فرد کنجکاوی چون من را ترغیب می کند که خودمانی تر باشم.

پشت میز کنار قفسه کتاب می نشینم و از خانمی که برایم چایی می آورد درباره کتابها و عکسها می پرسم. می گوید: پوسترها و کتابها را با مشورت مدیرعامل مجموعه انتخاب کردیم، اما گاهی اتفاق می افتد که بعضی مشتریهای دائم ما کتاب یا مجله ای را می آوردند و دوست دارند در قفسه بماند تا هروقت آمدند مطالعه کنند.

چشمم می افتد به صفحه مانیتور بزرگ کافی شاپ، که تمام مراحل شستشوی ماشینها در داخل سالن کارواش دیده می شود. یکی از مشتریهای میز کناری می گفت شستشوی هر ماشین به طور متوسط نیم ساعت تا ۴۵ دقیقه طول می کشد و من نمی توانم بقیه زمانم را اینجا به تماشا بنشینم، باید بقیه حس کنجکاوی ام را داخل سالن شستشو جواب بدهم.

رویا سعادتی، مسئول پذیرش است، از ۲ سال قبل در این مجموعه استخدام شده و بعد مدتی خواهرش را هم به مجموعه معرفی کرده است، می گوید: دیپلم تجربی هستم و ترم آخر دبیرستان بودم که بطور اتفاقی از مقابل کارواش می گذشتم ، کنجکاو شدم که بدانم نیروی جدید جذب می کنند یا نه، که خوشبختانه پذیرش هم شدم؛ خواهرم رعنا هم پیش از این جای دیگری کار می کرد، اما وقتی با فضای اینجا آشنا شدیم به دلیل اولویت استخدام خانمها و آرامش و امنیت فضای کار که استرس کمتری به کارکنان وارد می شود تصمیم گرفت در این مجموعه کار کند.

وی ادامه می دهد: همه ما اینجا مثل یک خانواده هستیم هر وقت کسی خسته باشد، کارش زیاد باشد، کمکی نیاز داشته باشد چه به لحاظ مالی، چه به لحاظ کاری و خانوادگی تلاش می کنیم تا مشکلش هرچه سریعتر حل شود.

رویا سعادتی به دلیل نوع کارش بیشترین ارتباط و مکالمات را با مشتریها دارد، درباره برخورد و نگرش مشتریها می پرسم و جواب می دهد: مردم اغلب ذهنیت کارواشهای سنتی و مردانه را دارند و می گویند کار کردن یک خانم در کارواش خوب نیست، ولی شرایط و فضای اینجا را که می بینند نظرشان عوض می شود، سخت ترین کار اینجا لنس زدن (آب فشار قوی، شستشوی زیر گلگیر خودرو) است که توسط پرسنل مرد انجام می شود.

رعنا سعادتی، خواهر رویا، مدیر داخلی این مجموعه است که با مدرک فوق دیپلم مربیگری کودک دو سال سابقه کار در این کارواش را دارد، می گوید: همه پرسنل این کارواش مسئول جارو، واکس و زیر پایی، شیشه، بدنه، درز و در و رینگ، همگی خانم هستند و فقط مسئول لنس به دلیل فشار زیاد آب مرد است.

وی با بیان اینکه پرسنل زن این کارواش به طور متوسط از دختران ۲۰ ساله تا خانم ۴۵ ساله هستند و میزان تحصیلات آنها از سیکل تا دیپلم است، در توضیح اولویت اشتغال پرسنل خانم در این مجموعه می گوید: همکاری با خانمها مزایای زیادی دارد، اولا مسئله اشتغالزایی در جامعه برای خانمها مطرح بوده، فرهنگ سازی می شود و فرصتی برای راحت بودن خانمها در جامعه است و در عین حال نمی توان انکار کرد که خانمها در امر نظافت تمیزتر کار کرده و دقت بیشتری دارند.

مدیر اجرایی کارواش این مجموعه را به لحاظ امنیتی فضایی بسیار مناسب برای اشتغال زنان دانسته و تاکید می کند: امنیت این مجموعه به صورت کامل حفظ شده، با وجود اینکه محل پر رفت و آمدی است و اغلب مشتریان ما هم آقایان هستند اما هیچ یک از مشتریان داخل قسمت توشویی نمی روند.

رعنا سعادتی با بیان اینکه روزانه به طور متوسط ۷۰ تا ۸۰ خودرو در این کارواش شسته می شود، در رابطه با سختی این کار برای خانمها می گوید: در واقع این نگرش درست نیست، این کار اصلا سختی ندارد، مشابه همه این کارها را خانمها روزانه در خانه هم انجام می دهند، اینجا به جای میز پذیرایی کاپوت ماشین پاک می شود، همان شیشه پاک کردن است و جارو کشیدن که برای خانم ها عادی شده، فقط روحیه مستقل تر و اعتماد به نفس بیشتری در خانم ها ایجاد می کند؛ در رفتار خود من بسیار تاثیر داشته و رفتار مردانه تر و روحیه محکم تری کسب کرده ام.

وی در رابطه با پذیرش این شغل و استقبال عمومی از این کارواش می گوید: هرچند نگاه جامعه متفاوت است، برخی نگاه تحقیر آمیز و توام با دلسوزی دارند و بعضی هم دید تشویق آمیز دارند که این خانم ها توانسته اند کاری هرچند به نگاه جامعه مردانه و خشن را به سادگی انجام دهند، اما کار عار نیست، همه پرسنل این مجموعه باور کرده اند که می توانند بدون خجالت و مشکلی با تبدیل فضای چنین مجموعه ای به محیطی کاملا امن و آرام کار و برای زندگی خود تلاش کنند.

سکینه نوری زاده، یکی دیگر از کارکنان بخش توشویی کارواش، ۲۸ سال دارد و از ۵ ماه قبل با دیدن آگهی استخدام و به صلاحدید خانواده اش در این مجموعه مشغول به کار شده است.

وی که پیش از این در کارخانه بیسکویت و شکلات کار می کرده است، می گوید: کار اینجا نسبت به کارخانه خیلی ساده تر است، در عین حال فضای کاری هم خیلی فرق دارد، رفتار همه پرسنل و مشتریها محترمانه و عالی است، دوست دارم کارم را ادامه بدهم.

نهایت اینکه، این زنان کار می کنند برای زندگی، برای فرزندنشان، برای کسب روزی حلال و رسیدن به باور اینکه می توان برای زندگی کردن بی نیاز از هر جدال و همهمه و ادعایی پابه پای دیگر مردمان دنیا زیست، فارغ از دغدغه زن یا مرد بودن آنها.

نه از سنگینی کار شکایت می کنند و نه گله ای از کسی دارند، فقط و فقط به اراده خود اکتفا کرده اند و دنبال جایی هستند تا در آرامش و سکوت کار کنند، به مردم از هر قشری که باشند احترام می گذارند و انتظار دارند حرمتشان حفظ شود، دنبال کاری برای زندگی کردن هستند و آنرا در همت بلندشان می یابند.